آغوز

صورة تاریخیة للشیخ عبدالزهراء الکعبی اثناء اداءهم لشعیرة المشی على الجمر کربلاء المقدسة عام 1382 ه‍.ق

====
چند ویدئو مرتبط با شیخ عبدالزعرا کعبی

ماجرای شیخ عبدالزهرا کعبی و روضه حضرت زهرا سلام الله علیها از زبان امام حسین علیه السلام /

سخنران : استاد بندانی نیشابوری /ایام فاطمیه 1435 مورخ 1392/12/20 

===

کلیپ سخنرانی حجت الاسلام احمدی اصفهانی

ماجرای خواندن قصیده ابن عرندس توسط شیخ عبدالزهرا کعبی  

====

مقتل خوانی مرحوم شیخ عبدالزهرا الکعبی

متن و ترجمه مقتل خوانی در این صفحه

===

عبد الزهرا کعبی
شیخ عبدالزهرا بن فلاح کعبی(۱۳۳۷ ـ ۱۳۹۴ق) خطیب مشهور و ادیب شاعر کربلاست که در دهه‌‌های اخیر به عنوان سرشناس‌‌ترین مقتل‌‌خوان، زبانزد شیعیان عرب‌‌زبان جهان است. او فن خطابه را نزد شیخ محمدمهدی مازندرانی حائری و شیخ محسن ابوالحب الخفاجی آموخت و آن‌گاه که خطیبی زبده و توانا گشت، خود را وقف محافل عزای حسینی ساخت. ده‌ها خطیب را پرورش داد و امروزه خطبای حسینی بسیاری با سبک و سیاق او سخنرانی می کنند.
علت شهرت
از آن جا که مرحوم کعبی یکی از وعاظ بزرگ بود و زوّار امام حسین(علیه السلام) از تمام کشورهای اسلامی منبرهای او را در کربلا شنیده بودند، مخصوصاً روز عاشوراء در ایام محرم هنگامی که قسمت اول این مقتل را می‌خوانده است قاطبه زائران کربلای معلی از بیانات او بهره کافی می‌برده‌اند، همچنین در کشورهای عربی ایام عاشوراء عمده نواری که پخش می‌شد از او بود قسمت اول نوار مقتلی بود که توسط مرحوم کعبی خوانده شده بود، و در ایام اربعین هم عمده نواری که پخش می‌شد نوار قسم دوم مقتل ایشان بود که به مناسبت اسارت اهل بیت و اربعین حسینی(علیه السلام) توسط آن مرحوم قرائت شده بود، بدین جهت بسیاری از بلاد اسلامی و روزنامه‌ها و مجلات، خبر وفات او را منتشر ساختند، و در شهرهای بسیار زیادی برای شادی روحش مجالس ترحیم برقرار نمودند، که از جمله می‌توان شهرهای کربلای مقدسه، بغداد، سامره، بصره، کویت، بیروت، تهران، قم، مشهد، اصفهان، کاشان و … را نام برد.
گوشه ای از خصوصیات شیخ عبدالزهرا کعبی:
• روز تولدش زاد روز بزرگ‌ زن جهانیان، فاطمه زهراء (سلام الله علیه) بوده، و به همین مناسبت «عبدالزهرا» نامیده شده و اتفاقاً در روز وفات حضرت زهراء (سلام الله علیه) نیز وفات کرده است.
• شاعری خوش ذوق، اما کم شعر بود، اشعار خود را به زبان عربی فصیح و زبان عربی محلی (دارجه) می‌سرود و اغلب اشعار خود را در منبر می‌خواند.
• بیشتر درآمد خود را مخفیانه میان فقراء و مساکین تقسیم می‌کرد، و مقدار اندکی که برایش باقی می‌ماند به مصارف شخصی خود می‌رسانید.
• اهمیت بسیاری به تربیت وعاظ تازه‌کار می‌داد، تا به مرور زمان و با نظم فکری و تمرین عملی در آینده وعاظ بزرگی از کار درآیند.
• درنهایت درجه تواضع بود، مخصوصاً نسبت به سادات که به رسول خدا(صلی الله علیه و آله) منسوب هستند.
• نسبت به هر چیز که منسوب به امام حسین(علیه السلام) بود خود باخته بود، شرکت نمودن در دسته عزاداری (طویریج) که همه ساله بعد از ظهر عاشوراء بیرون می‌آید بهترین دلیل عشق و علاقه‌اش بود، با این که ایشان در آن مواقع معمولاً در اثر کثرت مجالس شبانه‌روزی ایام عاشوراء، بسیار خسته بودند.عاشق حسین
• همه ساله صبح عاشوراء (دهم ماه محرم‌الحرام) در قلب شهر مذهبی کربلای معلی قسمت اول از «مقتل حسینی» را که یک سند تاریخی برای جریانات و حوادثی است که بر سر امام حسین(علیه السلام) و اهل بیت و یارانش آمده است، می‌خواند ستم کار و پیرامون یک شهادت قهرمانانه که در میدان کربلا و به دست حکومت ستمکار اموی برای حضرتش اتفاق افتاده بود داد سخن می‌داد، و در طول مدت سخنرانیش اجتماعات عظیم زائران حسینی و مردم کربلاء در بازارها، خیابان‌ها، کوچه‌ها، هزاران نفر به سخنانش گوش می‌دادند و به گریه و زاری می‌پرداختند.
همچنین رادیوی عراق و رادیوهای دیگر سخنرانی او را همه ساله به طور منظم پخش می‌کردند، و نوارهای بسیار زیادی از مقتل خوانی او در شهرهای مختلف پخش می‌شد تا در ایام عاشوراء در مساجد و حسینیه‌ها از آن بهره گیرند.
• و نیز قسمت دوم مقتل خود را که شامل ماجرای اسارت اهل بیت و اسارت یاران امام حسین(علیه السلام) بود، در روز بیستم ماه صفر در «حسینیه تهرانی‌ها» در کربلای مقدسه می خواند و از رادیوی عراق پخش می کرد، این قسمت نیز نظیر قسمت اول مقتلش مورد اهمیت و توجه عامه مسلمین و شیعیان بود.
• مرحوم کعبی همه ساله در ماه مبارک رمضان شب بیست و یکم روانه مسجد کوفه می‌شد، تا جریان شهادت امام علی (علیه السلام) را به طور مفصل برای انبوه جمعیتی که از هر سو در این مسجد تاریخی مشهور، گرد آمده‌اند، بخواند.
مناسبت این برنامه این بود که حضرت علی(علیه السلام)هنگامی که ضربت شمشیر ابن ملجم مرادی ملعون بر سر مبارکش خورد نماز صبح نوزدهم ماه مبارک رمضان را در محراب این مسجد می‌خوانده است، اثر این ضربت که در حال نماز خواندن در محراب این مسجد به سر حضرت وارد شد، در شب بیست و یکم ماه مبارک رمضان، از دار فانی به رحمت حق پیوست و شهید محراب شد.
درباره زندگی پربرکت این خطیب برجسته، نکات ذیل لازم به ذکر است:
الف. مقتل‌‌خوانی
اربعین امام حسین
متن کتاب «قتیل العبرات»، مقتل‌‌خوانی شیخ عبدالزهراء کعبی است. این کتاب و ترجمه فارسی آن[۱] بارها منتشر شده است.
ب. ماجرای قصیده ابن العرندس
ابن العرندس حلّى (متوفای ۸۴۰ ق)[۲] از شعرای مشهور شیعه است که اشعار متعددی را در سوگ سالار شهیدان حسین بن علی(علیه السلام) سروده است.
قصیده «رائیه» او شهرت فراوانی دارد. علامه امینی قصیده ابن العرندس (متن قصیده را در اینجا ببینید) را در کتاب شریف الغدیر آورده و چنین بیان می‌‌کند:
در میان اصحاب ما چنین معروف است که در هر مکانی این قصیده خوانده شود، موجب تشریف‌‌ فرمایی حضرت حجت منتظر به آن مکان می شود.[۳]

این قصیده درکتاب الغدیر جلد 7صفحه 14و ترجمه ان نیز در کتاب ترجمه الغدیر ج 13صفحه 41 آمده است. 
چند بیتی از این قصیده از این قرار است:
اَیُقتلُ ظمانا حسین بکربلا        وَ فی کُل عُضوٍ مِن انامِلِه بَحر؟
و والِدُهُ الشاکی على الحَوضِ فی غد        و فاطمه ماء الفرات لها مهر
آیا حسین(علیه السلام) در کربلا تشنه‌‌لب کشته می‌‌شود درحالی‌که در هر بندی از انگشتان او دریایی موج می‌‌زند؟! و با آن‌‌که پدرش در روز رستاخیز، مردم را از حوض کوثر سیراب مى‌‌کند و آب فرات، مهریه مادرش فاطمه(سلام الله علیه) است؟!
شیخ عبدالزهراء کعبی درباره آشنایی‌‌اش با این قصیده و خواندن آن در جوار بارگاه حسین بن علی(علیه السلام) چنین می‌‌گوید:
یک روز بعدازظهر وارد صحن مطهر امام حسین(علیه السلام) شدم؛ شخصی در مقابل یکی ازحجره‌‌های صحن شریف کتاب‌های مذهبی می‌‌فروخت و من با وی سابقه آشنایی داشتم. چون مرا دید، گفت: کتابی دارم که شاید برای شما نافع باشد و در آن اشعاری وجود دارد که زیبنده شماست. قیمتش این است که یک بار آن را برایم بخوانی. آن اشعار، گمشده من بود و مدتی در جست‌وجوی آن بودم. کتاب را گرفتم و هنگامی که به خواندن آن مشغول بودم، ناگهان دیدم سیدی از بزرگان عرب در برابرم ایستاده و به اشعار من گوش می‌‌دهد و گریه می‌‌کند. چون به این بیت رسیدم که می‌گفت:
أیَقتل ظمآناً حسین بکربلاء       و فی کل عضوٍ من انامِلِه بحر
گریه آن بزرگوار شدید شد و رو به ضریح امام حسین(علیه السلام) نموده، این بیت را تکرار می‌‌فرمود و همچون مادر جوان‌‌مرده می‌‌گریست. همین که اشعار را به پایان رساندم، دیگر آن بزرگوار را ندیدم. برای دیدن ایشان از صحن خارج شدم تا شاید آن جناب را بیابم، ولی ایشان را ندیدم. به هر کجا رو کردم، اثری نیافتم. درآن هنگام به یقین دانستم او حضرت حجت و امام منتظر(عجل الله تعالی فرجهم) بوده است.[۴]
آیت‌‌الله شیرازی از شیخ عبدالزهرا کعبی این نکته را پرسید که آیا شما خود این موضوع را (حضور امام زمان به هنگام خواندن قصیده ابن عرندس) امتحان کرده‌‌اید؟ گفت: آری، مجلسی بود در کربلا در خیابان حضرت عباس(سلام الله علیه) که مجلس بی‌‌ریایی بود من شروع کردم به خواندن این قصیده؛ ناگاه متوجه شدم آقایانی وارد مجلس شدند و مجلس حال دیگری به خود گرفت و پس از پایان قصیده دیگر آنها را ندیدم.[۵]
ج. علت شهادت
حریت و آزادگی شیخ عبدالزهرا کعبی و تلاش خستگی‌‌ناپذیر او در احیای عزای حسینی، برای رژیم بعثی قابل تحمل نبود و سرانجام او را پس از انجام یک سخنرانی، به وسیله قهوه، مسموم کرده و به شهادت رساندند. در دیداری که با حجت‌‌الاسلام والمسلمین آقای داعی الحق داشتیم، او به شهادت ایشان با این کیفیت تصریح کرد.
وفات
شب پانزدهم جمادی الأولی سال ۱۳۹۴ قمری شبی دردناک بود که مردم کربلا در عراق پشت سر گذاشتند، زیرا در این شب علامه بزرگ و خطیب شهیر، ادیب و شاعر، شیخ عبدالزهراء بن فلاح کعبی ; وفات نمود، و خداوند او را در بهشت پهناور خود سکونت داده، با پیامبر(صلی الله علیه و آله) و ائمه اطهار : محشور ساخته بود.
روز پانزدهم جمادی الأولی ۱۳۹۴ قمری روزی تاریخی برای شهر کربلا بود، دسته‌های بسیار عظیم جمعیت از هر نقطه‌ای برای شرکت در تشییع جنازه آن مرحوم گرد آمده بودند. صف طولانی جمعیت از منزل ایشان واقع در «حی‌الحسین» تا مرقدش در «الوادی»، و سر راه غسالخانه که در محله مخیم، اطراف حرم مطهر امام حسین(علیه السلام) و حرم مطهر حضرت عباس(سلام الله علیه) همه جا را پر کرده بودند، شاهدان عینی می‌گویند که: ‌مراسم تشییع جنازه ایشان کاملاً شبیه مراسم تشییع جنازه مراجع بزرگ تقلید بود، جنازه آن مرحوم را روی عماری گذاشتند و دسته‌های سینه‌زنی و عزاداری پیشاپیش جنازه‌اش راه انداختند.
پیکر این شهید در شب شهادت حضرت زهراء(سلام الله علیه) در وادی قدیم به خاک سپرده شد.
امروزه با همت آستان حسینی، بر روی مرقد او اتاقی ساخته شده و مزارش محل آمد و شد دوستداران اباعبدالله الحسین(علیه السلام) است
پی نوشتها
[۱]. ر.ک: عبدالزهراء کعبی، کشته اشک، ترجمه عبدالهادی بروجردی، تهران، اطلاعات ۱۳۷۵. این مقتل ترجمه شده، پیش‌تر با نام «عاشورا سراپردهی راز» در قالب برنامه‌ای رادیویی، از سال ۱۳۵۹ تاکنون هر ساله در روز عاشورا از صدای جمهوری اسلامی ایران پخش می‌شده است. مترجم در سال ۱۳۵۹ به جای اشعار عربی کتاب، از سروده‌های عمان سامانی بهره می‌گرفت .
[۲]. شیخ صالح بن عبدالوهاب بن عرندس حلّی، مشهور به «ابن العرندس» یکی از فقها، محدثین و شعراى مشهور شیعه در قرن نهم هجرى است که قصاید وى در مدح، منقبت و سوگ ائمه طاهرین^ به ویژه امام حسین(علیه السلام) معروف است. مزار او در در حله، محل زیارت شیعیان است. (امینی، الغدیر، ج۷، ص ۲۴ ـ ۲۷) .
[۳]. «و من شعر شیخنا الصالح رائیه اشتهر بین الأصحاب أنَّها لم تقرأ فی مجلس إلّا و حضره الإمام الحجّه المنتظر عجّل اللَّه تعالى فرجه». الغدیر فى الکتاب و السنه و الادب، ج‏۷، ص: ۲۵.
[۴]. ر.ک: قاضی زاهدی، شیفتگان حضرت مهدی(عجل الله تعالی فرجه)، ج ۳، ص ۱۷۲؛ پورسید آقایی ، میر مهر،ص ۱۱۱.
[۵]. ر.ک: شیفتگان حضرت مهدی(عجل الله تعالی فرجه)، همان.